Zeeland is rijk aan historie. Zeker dicht bij de kust, waar menig verdronken dorp onder de grond verscholen ligt. Ook nabij Othene is dat het geval. Sterker nog, Othene is mede vernoemd naar het dorp Othene, dat in vroegere tijden meer dan eens door het water is opgeslokt en herbouwd. De Othene-dorpen van toen lagen niet (allemaal) letterlijk op de plek waar de wijk nu ligt. Maar iets anders lag hier wel…
De gemeente heeft archeologiegebieden benoemd waar de kans bestaat dat er historische resten in de bodem te vinden zijn. Bijvoorbeeld uit de Romeinse tijd of Middeleeuwen. Dus voordat we bij een nieuwbouwproject de eerste schop in de grond zetten, kijken we of daar eerst onderzoek gedaan moet worden. Zo ja, dan schakelen we Jan Wattenberghe van archeologisch adviesbureau Artefact in.
Archeologisch onderzoek
“We starten met bureauonderzoek”, begint Jan zijn uitleg. “We raadplegen bodemkaarten, historische kaarten en eerdere waarnemingen van particulieren of archeologen om in te schatten waar iets te verwachten valt. Daarna begint het veldonderzoek. Soms zetten we daarna geofysisch onderzoek in, bijvoorbeeld met een grondradar, weerstandsmeter of elektromagnetische inductie. Op die manier kun je van bovenaf afwijkingen in de grond opsporen. Maar meestal, wanneer we verwachten dat er iets te vinden is, doen we een booronderzoek. We boren een gat van ongeveer 3 cm in de grond en kijken of we iets tegenkomen.”
Uithof van Baudeloo
Laatst kwam Jan met zijn team iets tegen. “Dat hadden we al een beetje verwacht. Othene is namelijk een heel interessant gebied, omdat hier het Uithof van Baudeloo heeft gelegen. Toen ten tijde van de Middeleeuwen de Belgische steden Gent en Brugge hard groeiden en er steeds meer monden te voeden waren, gingen ze op zoek naar land om te ontginnen. Zeeuws-Vlaanderen was ideaal. Het veen dat hier in de eeuwen daarvoor was opgebouwd kon worden gebruikt voor zout en brandstof en het overgebleven landschap was geschikt voor landbouw. Omdat de abdijen het land niet vanuit de grote steden konden beheren, bouwden ze uithoven, grote kloosterboerderijen. Het Uithof van Baudeloo was een 3,5 ha groot omgracht terrein met verschillende gebouwen.”
Behoud van historie
Een goed jaar geleden werd de Oostelijke buitengracht van het Uithof al aangetroffen. “En dit keer vonden we landinrichtingssporen en een restant van een vermoedelijk 13e-eeuwse dijk. Uit booronderzoek bleek al dat er iets zat en bij het graven van proefsleuven ontdekten we meer. De vondsten tijdens zo’n onderzoek vertellen ons meer over de historie van het gebied. Het voornaamste is dat deze historie niet verloren gaat. Als archeologen doen we natuurlijk niets liever dan graven, maar het is nog beter om dergelijke resten te behouden. Als er dus belangrijke vondsten worden gedaan, heeft het de voorkeur dat de projectontwikkelaar zijn plan aanpast om deze vondsten heen. Als dat niet mogelijk blijkt, moet er een opgraving komen. Dat is bij Othene nog niet aan de orde geweest.”
Meer info over archeologie in Othene?